Over het rapport
De ERIF Sinterklaas Brand and Product studie wordt uitgevoerd sinds 2015 om te evalueren hoe verschillende (Nederlandse) winkels en merken de figuur (Zwarte) Piet weergeven op verpakkingen en in advertenties. Het hoofddoel is om op een vergelijkende manier de commerciële evolutie van het figuur te laten zien en om de veranderende rol van (Zwarte) Piet in het SInterklaasfeest beter te begrijpen. De rapporten sinds 2015 zijn zodoende uitingen van sociaal marktonderzoek maar fungeren ook als archief van anti-racistisch activisme in Nederland in de afgelopen jaren. De studies tonen jaarlijkse culturele en commerciële veranderingen als gevolg van dit activisme.
Samenvatting van belangrijkste resultaten
Dit jaar publiceert ERIF de zevende editie van haar onderzoek op basis van online verzamelde kwantitatieve data en in-store kwalitatieve observaties. We gebruiken een cijfer systeem om de verschillende uitingen van de Piet figuur in kaart te brengen, zoals die worden gebruikt door verschillende winkels en merken. De belangrijkste resultaten en conclusies van het rapport van dit jaar zijn:
- Kerstmis en Halloween nemen een steeds prominentere plaats in ten opzichte van Sinterklaas;
- Wij zien meer diversiteit in de mensen die optreden als Piet en Sinterklaas. Zowel volwassenen als kinderen met uiteenlopende geracialiseerde achtergronden worden aangetroffen in beide rollen in vele verschillende advertentiecampagnes en op verschillende productverpakkingen;
- Winkels verbergen hun Piet gerelateerde producten zodat deze niet voorkomen in online zoekopdrachten naar algemene Sinterklaas producten. Wij hebben om die reden onze methodologie aangepast;
- De zogenaamde “Stiekeme Piet” – aan variant van het figuur die wij ook in alle eerdere producten aan hebben getrokken – lijkt steeds populairder te worden;
- Wij zien meer gebruik van “brownface” om raciale verschillen duidelijk te maken in specifieke producten en campagnes. Wij markeren dit desalniettemin als “blackface” omdat het evengoed de intentie heeft van raciale nabootsing en ook hetzelfde effect sorteert;
- Na een decennium van protest en debat hadden wij sterkere en meer eenduidige trends verwacht. Onze dataset is echter net zo complex en gevarieerd als in eerdere rapporten. Dit toont aan dat verwarring en onzekerheid voort duurt over of en, zo ja, hoe de figuur van Piet moet worden meegenomen.
Contact
Voor meer informatie over dit rapport kunt u contact opnemen Bel Kerkhoff-Parnell en/of Martijn Kerkmeijer via info@erifonline.org.
Over ERIF
De European Race and Imagery Foundation (ERIF) is gesticht in 2013 en streeft een meer inclusief Europa na. Wij belichten en bekritiseren hiertoe dominante narratieven van verbondenheid en racistische beeldvorming en versterken stemmen van verzet, naar bevrijding en verandering. Met onze activiteiten bieden wij tegenwicht aan mainstream anti-racisme waarin de geschiedenis, opvattingen en creativiteit van zwarte mensen en mensen van kleur wordt verwaarloosd. Hiertoe organiseert ERIF evenementen (conferenties en workshops), sociale media campagnes (bijv. onze Quotes of Resistance), online inhoud (blog posts en toolkits) en onderzoeksprojecten en publicaties (bijv. het jaarlijkse Sinterklaas Brand and Product rapport en een special issue voor het tijdschrift Darkmatter over blackface in Europa). Zo wordt het anti-racisme van internationale activisten, wetenschappers, kunstenaars, burgers en andere partijen versterkt, met elkaar verbonden en beter toegankelijk gemaakt.